Spiritueel afscheid

Je bent rooms-katholiek opgevoed, hebt inmiddels niets meer met de kerk, en toch stap je - als je in Spanje of Italië met vakantie bent – iedere keer weer die kathedraal of dat Romaanse kerkje binnen. Je steekt soms zelfs nog wel eens een kaarsje aan voor je overleden ouders of voor ernstig zieke vrienden. Herkent iemand dit?

Wat is het toch dat je naar binnen trekt? Ondanks je afkeer van de paus en zijn dogma’s, de inmiddels onafzienbare rij van bisschoppelijke stoethaspels met hele foute uitspraken, én de verhalen over wat zich onder de dekens afspeelde op jongensinternaat en seminarie? Als ik het Huis van God binnenstap, maak ik mezelf wijs dat ik de hitte van de mediterrane stad moet ontvluchten. En vooruit, om rust te zoeken of onder de indruk te raken van gezang en muziek. De organiste die haar eigen spel omlijstte met een warme sopraanstem in de kerk van St. Jean Baptiste in Calvi, op Corsica, zal ik niet licht vergeten. Of zijn dit allemaal drogredenen en lokt iets anders je naar binnen? Tot voor kort kwam ik er niet uit.

Gerard van Maasakkers ook niet. De Brabantse troubadour schreef een jaar of acht geleden ‘Liedje Van Altijd’ (op de cd ‘Vol Dagen’). Daarin vertelt hij hoe hij weer eens een kerkdienst bezoekt met zijn oude moeder en geraakt wordt door haar stem als hij haar na zo vele jaren weer hoort zingen. Een grijze moeder met ‘ne grote vent die wordt meegenomen naar zijn jeugd. Maar ook Gerard heeft inmiddels de nodige afstand genomen van het geloof en dat bezingt hij dan weer prachtig in ‘Hedde Efkes, Lieven Heer’ (briljante titel, te vinden op zijn meest recente cd ‘Deze Jongen’).

Toch wil Gerard af en toe nog best een kerk bezoeken. Die van Kaatsheuvel bijvoorbeeld. Maar de pastoor wil het niet hebben. Ook al zou Gerard meehelpen om geld in te zamelen voor de restauratie van nota bene diezelfde kerk, want het behoud van dat cultureel erfgoed vindt hij belangrijk. In ‘Hedde Efkes’ was Gerard echter net iets te kritisch geweest: ‘Lieven Heer, ik vuul het nie meer’. (Zie http://www.youtube.com/watch?v=WWIy7ufjsv4)

Natuurlijk kun je je afvragen waarom Gerard er überhaupt had willen optreden als hij zoveel moeite heeft met de kerk. Maar ik begrijp het nu. Want het valt niet te ontkennen: de beelden, geluiden en geuren die je als kind hebt meegekregen bij het beeld van Maria, voor de crucifix of tijdens het ontvangen van de hostie: je draagt ze altijd met je mee. Je associeert ze met je moeder die naast je zat in de bank. En met die pastoor, de koperen collecteschaal (knoop of dubbeltje dit keer?), het tafelgebed, de rode kussentjes waarop je moest knielen en met die gigantische afbeelding van de Almachtige in de apsis, die jou volgde met zijn strenge, maar rechtvaardige ogen. Al zat je op het verste puntje in de zijbeuk: Hij zag je altijd.

Je komt dus eigenlijk niet los van de kerk. Letterlijk niet. Wie denkt dat hij geen rooms-katholiek meer is omdat hij zich bij de gemeente heeft laten uitschrijven, komt bedrogen uit. De registratie wordt voortaan geheimgehouden, dat wel. Maar voor de kerk tel je in de statistieken nog altijd mee als rooms-katholiek. Hoe je dáár een einde aan kunt maken? Schrik niet, maar dat is een ingewikkeld, administratief proces. Zie deze onheilspellende site: http://dry.sailingissues.com/uitschrijven-kerk.html.

Voor wie de statistieken een zorg zal zijn en wil volstaan met een afscheid op meer spiritueel niveau is er een simpel, mooi alternatief: luisteren naar ‘Hedde Efkes’ van Gerard van Maasakkers. Als je dan toch bezig bent, ontdek dan ook al het andere mooie werk van deze sympathieke Brabander.